سرویس جهان مشرق -  الکل یک ترکیب روانگردان اعتیادآور است که در طول قرن‌ها به طور گسترده‌ در بسیاری از فرهنگ ‌ها و جوامع گوناگون مورد استفاده قرار گرفته اما امروزه در بسیاری از کشورهای جهان دارای محدودیت‌هایی است؛ به عنوان مثال رانندگی در حالت مستی جرم محسوب می‌گردد. با این حال، در قاره اروپا این نوشیدنی جز پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها بوده و علیرغم وجود قوانین گوناگون برای تنظیم تولید و فروش، مصرف نوشیدنی‌های الکل‌دار رواج بسیاری دارد. به طور مثال آبجو (Beer) پس از آب و چای رتبه سوم محبوب‌ترین نوشیدنی جهان را داشته و پرمصرف‌ترین و قدیمی‌ترین نوشیدنی الکلی محسوب می‌شود. [۱]

گردش مالی در صنعت مشروبات الکلی بسیار حیرت انگیز بوده و برآورد می‌شود تا سال ۲۰۲۰ میلادی به عدد تقریبی ۱.۵ تریلیون دلار برسد. [۲] گستردگی استفاده از مشروبات الکلی در سراسر جهان، پیامدهای ناگواری را برای جوامع مختلف به وجود آورده و بسترساز بسیاری از معضلات اجتماعی و اقتصادی بوده است. به طور نمونه می‌توان به ایجاد انواع بیماری‌های جسمی و روحی اشاره کرد؛ به گفته پزشکان انگلیسی مضرات و زیان‌های الکل حتی بیشتر از مواد مخدر ارزیابی شده است.

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۱۴ به طور تخمینی از هر چهار مورد مرگ در نتیجه سرطان روده، یک مورد به سبب مصرف الکل بوده است. براساس پیش بینی‌های سازمان بهداشت جهانی، موارد ابتلا به سرطان از ۱۴ میلیون مورد در ۲۰۱۲ طی ۲۰ سال آینده به ۲۲ میلیون افزایش خواهد یافت[۳]. همزمان پیش بینی می شود موارد مرگ بر اثر سرطان از ۸.۲ میلیون در سال به ۱۳ میلیون مورد افزایش یابد.

طبق آماری دیگر، در سال ۲۰۱۲ میلادی حدود ۳.۳ میلیون نفر در سراسر جهان به سبب استفاده از الکل فوت کرده‌اند که این عدد ۵.۹ درصد از کل مرگ و میر در جهان را تشکیل داده و قابل ذکر  است که حدود ۲۵ درصد از مرگ جوانان بین ۲۰ تا ۳۹ سال به علت استفاده از الکل می‌باشد. [۴]

به سبب گسترش روز افزون استفاده از مشروبات الکلی، طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ میلادی، مرگ و میر و ناتوانی جسمی به سبب مصرف الکل از رتبه هشتم به پنجم ارتقا پیدا کرده است. کارشناسان سازمان بهداشت جهانی معتقد مصرف الکل عامل بیش از ۲۰۰ بیماری است. [۵] نوشیدن الکل می‌تواند باعث توسعه مشکلات بهداشتی مانند اختلالات روانی و رفتاری، اعتیاد به الکل و منجر به بروز بیماری های کبدی، برخی از سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی، صدمات ناشی از خشونت‌ها و درگیری‌ها به سبب مستی و یا منتج به برخی تصادفات‌های جاده‌ای شود.

بیشترین معضلات استفاده از نوشیدنی‌های الکلی گربانگیر اروپایی‌ها است. اطلاعات گردآوری شده نشان می‌دهد اهالی قاره سبز در مصرف مشروبات الکلی در دنیا پیشرو هستند[۶]، مقایسه‌ها نشان می‌دهد آمریکایی ها سالانه ۲۰ درصد کمتر از اروپایی‌ها الکل مصرف می کنند؛ از هر پنج اروپایی بالای پانزده سال، یک نفر به شدت الکل مصرف می کند.

میزان مصرف مشربات الکلی بین مردم اروپای شرقی با مردم اروپای غربی متفاوت است. مصرف نوشیدنی‌های الکلی در شرق اروپا به مراتب بیشتر از دیگر نقاط این قاره است. رکورددار مصرف بالای الکل در کشورهای اروپایی مربوط به لیتوانی است. این کشور با سرانه مصرف ۱۸.۲ لیتر در سال طلایه‌دار مصرف کنندگان الکل در اروپاست[۷]. طبق همین آمار، میانگین مصرف سالانه هر شهروند اروپایی ۱۲.۵ ذکر شده است.

دکتر هلنا کورتز پینتو(Dr. Helena Cortez-Pinto) نیز معتقد است مدارک علمی زیادی وجود دارد که نشان ‌می‌دهد مصرف مشروبات الکلی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد[۹] اما اکثر افراد به این امر که مشروبات الکلی خطر ابتلا به سرطان‌ها را افزایش می‌دهد آگاهی ندارند.

بنا بر گزارشی دیگر، علت اصلی مرگ حدود ۱۲ درصد شهروندان اروپایی بین ۱۵ تا ۶۴ سال، مصرف مشروبات الکلی است. در این قاره از هر ۷ مرد و از هر ۱۳ زن یک نفر بر اثر مصرف مشروبات الکلی جان می سپارد[۱۱]. در کشورهای اروپایی، در عرض ۲۵ سال اخیر تعداد افرادی که در اثر مصرف مشروبات الکلی جان خود را از دست داده اند ۴ درصد افزایش یافته است.

روی آوردن جوانان به مشروبات الکلی علاوه بر ضررهای جسمی بر میزان افزایش خشونت و تصادفات رانندگی هم افزوده است به نحوی که از هر ۴ مورد تصادفات جاده‌ای، یک مورد به سبب مصرف مشروبات الکلی است. وضعیت اروپایی‌ها به سبب مصرف مشروبات الکلی و پیامدهای ناگوار آن در این کشورها، موجب شده است تا دولت‌ها با گذاشتن یک سری قوانین سعی در کنترل کردن میزان مصرف مردم داشته باشند؛ به طور مثال، عموم کشورها با تعیین جریمه‌های رانندگی در حین مستی، مجازات‌های سنگین مثل ممنوعیت مادام‌العمر از رانندگی را معین کرده‌اند؛ و یا بسیاری از کشورها با ایجاد محدودیت سنی استفاده از مشروبات الکلی  را کنترل می‌کنند.

از طرفی دیگر، سود فروش مشروبات الکلی به حدی قابل توجه است که دول اروپایی امکان تقابل بیشتر برای جلوگیری از مصرف نوشیدنی‌های الکلی نداشته و همانگونه که ذکر شد آمار استفاده از الکل روند صعودی داشته و طبیعتا چالش‌های اجتماعی این پدیده مخدر در سطح قاره اروپا به مرور زمان بیش از بیش افزایش خواهد یافت.